Al zeventien jaar wordt Warmetruiendag rond 10 februari gehouden, een dag waarop jaarlijks zo’n 250.000 Nederlanders de verwarming een graadje (of meer) lager zetten. In juni was die warme trui ver te zoeken en startte Klimaatverbond Nederland met het initiatief Shirtjesdag. Warmetruiendag roept dan ook op om vanaf nu jaarlijks rond of op de langste dag van het jaar (21 juni) een Shirtjesdag te organiseren. In dit artikel legt Nathalie ons uit waarom energiebesparen ook in de zomer belangrijk is, hoe het initiatief Shirtjesdag tot stand is gekomen en waarom we naar 80% energiebesparing moeten gaan.
Lievelingstrui blijft in de kast
Voor Warmetruiendag hebben we 17 jaar lang campagne gevoerd en onderzoek gedaan’, vertelt Nathalie. ‘Op alle grote stations en andere drukke plekken in Nederland vroegen we mensen naar hun lievelingstrui. Vaak was het dan de gebreide trui van oma of een andere trui met een hoog knuffelgehalte. Vervolgens kwam regelmatig de aap uit de mouw: die lievelingstrui werd amper gedragen vanwege de warmte en blijft dus in de kast liggen.”
Omgedraaide seizoenen
Volgens Nathalie zijn seizoenen - zeker op het werk - omgedraaid. ‘Je komt in de winter aan op kantoor met je warme jas en daar kan die gelijk uit, want de kachel staat te loeien. In de zomer kom je in je shirtje kantoor binnen en het is ijskoud. Je kunt bijna beter in de zomer die warme trui aan doen,’ legt ze uit. ‘Op deze manier zie je ook waarom energie besparen niet alleen in het stookseizoen belangrijk is, maar ook in de zomer: energie besparen kan elke dag. En dat willen we duidelijk maken met Shirtjesdag.’
Meer koeldagen, maar dezelfde stad
‘Het aantal dagen waarop we moeten koelen, stijgt elk jaar. Dat betekent dat de airco en ventilatoren steeds vaker aanstaan. Wist je dat de airco vijftien tot dertig keer zoveel energie verbruikt als een ventilator?’ vertelt Nathalie. 'Het is echt belangrijk dat we gaan nadenken over koeling en de inrichting van onze stad. Ons klimaat wordt steeds meer mediterraans, maar onze huizen en steden zijn hier nog helemaal niet op aangepast. In Zuid-Europa zijn huizen bijvoorbeeld vaak wit van kleur, wat de warmte buiten houdt, waardoor ze beter ingericht zijn op het warme klimaat. Ook zijn ze van andere materialen gebouwd en is de omgeving bijvoorbeeld groener. Als je kijkt naar de ladder van koeling is dat ook de eerste stap: zorg voor een koele omgeving, zorg ervoor dat de warmte buiten blijft, koel passief en als laatste stap pas: koel actief.’
Shirtjesdag in de toekomst
Een groot deel van die energiebesparing zit volgens Nathalie ook in het minder koel koelen van kantoren en grotere ruimtes. ‘Waarom moeten we een kantoor in de zomer tot 21 graden koelen? In Japan en Spanje bestaan hier bijvoorbeeld al regels voor. Vooral de businesscase voor bedrijven is een succes op de eerste Shirtjesdag. Mensen berekenen hoeveel energie en kosten zij kunnen besparen als ze iets minder koel koelen,’ legt Nathalie uit.
Natuurlijk, na 17 jaar Warmetruiendag roept Shirtjesdag nog niet datzelfde gevoel op. ‘Bij Warmetruiendag bellen we soms een week van te voren wat scholen op en zij weten meteen waar het over gaat. Dit hopen we uiteindelijk natuurlijk ook met Shirtjesdag. Voor nu is het belangrijk dat we in gesprek gaan met elkaar - en dat ook blijven. Hoe koelen we minder koel en hoe zorgen we voor die noodzakelijke energiebesparing?’
Nathalie sluit enthousiast af: ‘Ik interviewde Julia Steinberger deze winter, zij is een van de hoofdauteurs van het IPCC-rapport. Zij gaf aan dat we voor een ‘fair share of energy’ tot wel 80% kunnen en ook wel moeten besparen. En diverse onderzoeken laten zien dat het kan, dus laten we er dan vooral ook -samen- voor gaan. Want de positieve impact en veranderkracht van al die acties samen is enorm!’