Hitteadaptatie

Hitte als onderbelicht klimaatrisico

Waar veel andere partijen binnen klimaatadaptatie werken aan de wateropgave, richt Klimaatverbond Nederland zich op hitte. Vanwege klimaatverandering is het jaarlijkse aantal tropische dagen (dagen met een maximumtemperatuur van 30°C of hoger) in Nederland de afgelopen jaren sterk toegenomen. De temperatuur op hete dagen is nu al aanzienlijk hoger dan klimaatmodellen hadden voorspeld. Alles wijst erop dat deze trend zich voortzet.

Hittedoden

De gevolgen van de toegenomen hitte zijn ernstig. Hete dagen leiden tot een toeloop bij de spoedeisende hulp van mensen met uitdrogingsverschijnselen en verwardheid. In de hete laatste week van juli 2019 overleden 400 mensen meer dan in een gemiddelde week in de zomerperiode. Tijdens de hitteperiode in augustus 2020 waren dat zelfs ruim 500 mensen meer.

Vooral thuiswonende eenzame 75-plussers zijn bijzonder kwetsbaar voor hitte. Dat wordt versterkt door trends als vergrijzing en het beleid om langer thuis te blijven wonen.

Wat doet Klimaatverbond Nederland op gebied van hitteadaptatie?

Vanuit de contacten met onze leden en een enquête over hitteadaptatie die we samen met TAUW en Samen Klimaatbesteding onder gemeenten hebben gehouden, weten we dat het onderwerp steeds meer erkenning krijgt, maar dat de uitvoering moeizaam is. Daarom bieden we ondersteuning bij de ontwikkeling van lokaal hitte-adaptatiebeleid. Onder andere via lokale hitteplannen.

Voor een effectieve aanpak van hitte promoten we een gecombineerde aanpak van maatregelen in de buitenruimte, in- en om onze woningen én op het gebied van zorg: Gebied – Gebouw – Gezondheid. Daarbij leggen we ook de koppeling met de energietransitie. Daarin moet de stijgende energievraag als gevolg van de toenemende koeltebehoefte meegenomen worden.

Hoe kan de aanpak van hitte aansluiten bij lopende programma’s in deze drie domeinen? En nog mooier: waar kunnen hun agenda’s worden gecombineerd? Deze aanpak zorgt voor beter inzicht in de hitterisico’s, als basis voor het maken van effectief hitte-adaptatiebeleid.

Onze aanpak: op zoek naar een gezamenlijke probleemeigenaar

Kenmerkend voor onze aanpak is dat wij vanuit het hitte-risico denken. We kijken daarom specifiek naar ouderen en mensen met somatische en psychische aandoeningen, omdat zij het meest kwetsbaar zijn voor hittestress. Vervolgens gaan we op zoek naar de eigenaar. Wie gaan er over deze kwetsbaarheden? Wat doen zij? Zo komen we uit bij een bont gezelschap van gemeenten, GGD’s, gezondheidsprogramma’s van de overheid, woningcorporaties, kerken, moskeeën en openbare ruimtes (als koele schuilplek in tijden van hitte), Staatsbosbeheer, maatschappelijke groen- en gezondheidsinitiatieven, het Rode Kruis, producenten van wit asfalt en koelvesten, wetenschappers, klimaatbeheersingsinstallateurs en vele anderen die een rol hebben in de aanpak van hitte.

Hoe kunnen wij jouw organisatie helpen?

Overheden hebben een voorbeeldrol. Veel overheden zijn zelf al aan de gang met (de verschillende aspecten van) hitte-adaptatie. Klimaatverbond Nederland ondersteunt haar leden en andere overheden daarin graag.

Wij helpen je graag bij:

• Het begeleiden en aanjagen van processen om verschillende partijen te betrekken bij lokale en regionale hitte-adaptatievraagstukken. In het bijzonder het opzetten van de dialoog tussen het fysieke en sociale domein voor de aanpak van hitterisico’s;
• Het organiseren van workshops voor wethouders, raadsleden en beleidsmedewerkers om hitterisico’s als onderdeel van lokaal (klimaat)beleid sterker te agenderen en te formuleren.
• Het presenteren van het "Drieluik klimaatadaptatie" (Gebied-Gebouw-Gezondheid) dat zowel voor interne risicodialogen als voor publieke bijeenkomsten kan worden ingezet. Dit doen wij samen met weer- en klimaatvrouw Margot Ribberink;
• Zoek je nog een dagvoorzitter voor jouw klimaatbijeenkomst? Madeleen Helmer heeft veel ervaring, zowel voor digitaal als life bijeenkomsten.