Werken beleidsmaatregelen die erop gericht zijn de energieconsumptie van huishoudens terug te dringen? 'Ja', concluderen onderzoekers Dirk Brounen en Erdal Aydin van Tilburg University in hun studie 'Huishoudelijk energieverbruik in Europa'.
Energielabels, groene subsidies en fiscale heffingen laten het gasverbruik dalen, vooral in de noordelijke Europese landen. Brounen en Aydin roepen de nieuwe regering op nieuwe maatregelen te nemen om bestaande woningen te vergroenen. De daling in het gasverbruik is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan aangescherpte bouwvoorschriften voor woningisolatie. Hoe lager het warmteverlies door muren, uitgedrukt in de rekeneenheid 'u-waarde', hoe groter de besparing. Een verlaging van de u-waarde met 10 procent leidt volgens de onderzoekers tot een verminderde gasconsumptie van 3 procent. Niet verwonderlijk dat landen met de strengste voorschriften de beste resultaten boeken.
Kabinetsmaatregelen
Hoogleraar vastgoedeconomie Dirk Brounen, verbonden aan het Tilburg Sustainability Center (TSC) van Tilburg University: "Uit ons onderzoek blijkt dat beleid tot energiebesparing werkt. Het wordt tijd dat na de vergroening in de nieuwbouw, nu ook de bestaande woningvoorraad wordt vergroend. Het nieuwe kabinet zou hiertoe snel stappen kunnen zetten." In hun onderzoek brengen de wetenschappers energieverbruik van huishoudens in zeventien Europese landen in kaart over de periode 1980-2009. Het is voor het eerst dat een dergelijk onderzoek zo grootschalig internationaal is opgezet. Daardoor kan een compleet Europees beeld geschetst worden, waarbij ook factoren als verschillende klimaatzones en culturen worden meegewogen.
Nieuwe verklaringen in beeld
Het verbruik van gas en elektriciteit wordt in hoge mate gestuurd door een viertal variabelen: de energieprijs, het inkomen van huishoudens, het klimaat en de demografische structuur van de samenleving. Aan deze 'klassieke' factoren - en daar is het de onderzoekers vooral om te doen - is een vijfde toegevoegd: energiebeleid. Begin jaren tachtig, na de eerste oliecrisis, begonnen overheden zich voor het eerst daadwerkelijk te bekommeren om het energieverbruik van huishoudens, ingegeven door het besef dat er zo efficiënt mogelijk met natuurlijke hulpbronnen moest worden omgesprongen. Later kwamen daar milieu-argumenten bij: de opwarming van de aarde als gevolg van de uitstoot van broeikasgassen.
Nieuwbouw
Hoewel het gasverbruik in de noordelijke landen dus een dalende lijn laat zien als gevolg van strengere bouwvoorschriften, geldt dat slechts voor de 1,1 procent nieuwbouw die jaarlijks gemiddeld in Europa wordt gerealiseerd. Beide onderzoekers benadrukken daarom het belang van maatregelen om in de bestaande woningvoorraad tot soortgelijke energiebesparingen te komen. Het volledige onderzoeksrapport is te vinden op Econtrack, de onderzoekswebsite van de Tilburg School of Economics and Management.