Op dit moment is het "Team Interne CO2-beprijzing" van Klimaatverbond Nederland druk bezig met het afronden van de samenvattende eindrapportage van 2019, alsmede het essay. In de samenvattende eindrapportage, getiteld Rekenen met de toekomst – De praktijk, geven we een overzicht van de uitkomsten van alle onderzoeken die onder regie van de verschillende koepels (UvW, VNG, IPO) zijn uitgevoerd.

De verwachting is dat deze eindrapportage, die puur feitelijk is en de resultaten niet duidt, namens de koepels en IenW naar de Tweede Kamer gestuurd zal worden met een aanbiedingsbrief, om aan te geven wat er met dat gedeelte van de gelden uit de klimaatenvelop is gebeurd en wat de volgende stappen zijn. Omdat het vermoedelijk enige tijd vergt voordat het concept van de eindrapportage de bestuurlijke route langs alle koepels en IenW heeft doorlopen, denken we dat de aanbieding naar de Kamer misschien pas in juni zal kunnen.

Essay met resultaten uit experimenten en onderzoeken

Aangezien wij als Klimaatverbond Nederland de resultaten uit de experimenten en onderzoeken wél graag willen duiden (dit doen we niet in de rapportage omdat dat al snel te spannend wordt voor de koepels), doen we dit in het essay.

Het essay publiceren we namelijk niet namens – i.e. onder verantwoordelijkheid van – de alle koepels en IenW, maar in opdracht van die partijen, wat ons meer vrijheid geeft. We zijn op dit moment bezig met het laatste concept en de verwachting is dat we de eindversie van het essay komende maand (april) kunnen publiceren.

Meerdere routes voor CO2-beprijzing

Dit wat betreft de afronding van afgelopen jaar. Ondertussen zijn we via verschillende routes met CO2-beprijzing bezig. Momenteel zijn we met de volgende dingen bezig:

  • Buyer groups. Dit zijn, ondersteund vanuit Rijkswaterstaat en PIANOo, groepen die zich gaan richten op specifieke inkoopcategorieën waar grote slagen gemaakt kunnen worden in de CO2e-reductie. Wij zoeken aansluiting bij twee groepen. Mobiliteit, waarin we OV-concessies, doelgroepenvervoer en regiotaxi’s willen agenderen. Hier zijn qua overheden provincies en gemeenten bij betrokken. In deze groep krijgen we sowieso een rol. En de groep nat en droog grondverzet, aangezien dit momenteel een groot aandeel van de CO2e-uitstoot veroorzaakt in de aanleg van wegen en kunstwerken e.d.. Het idee van deze buyergroepen is om samen met marktpartijen een gedeelde markvisie en -strategie op te zetten, die zij vervolgens ook daadwerkelijk toe gaan passen in aanbestedingen. CO2-beprijzing zou heel goed een onderdeel kunnen worden van die aanpak.
     
  • NGO dialoog 2020 met het ministerie van IenW. Vanuit haar certificeringsniveau 4 op de CO2-Prestatieladder gaat IenW jaarlijks een ‘dialoog’ aan met een maatschappelijke partij, dit jaar met ons. Het idee van zo’n dialoog is dat IenW nieuwe inzichten opdoet en daar in het kader van de CO2-PL ook daadwerkelijk iets mee gaat doen. Op bestuurlijk niveau zullen we het gaan hebben over (interne) CO2-beprijzing, organisatorische samenwerking met andere overheden (vergroten (duurzame)inkoopkracht), het verder verplaatsen van duurzaamheidseisen van contract naar ontwerpfase, gebruik biobrandstoffen in de Rijksrederij, en CO2-compensatie.
     
  • Wegbereidersgroep. Vanuit de klimaatenvelop heeft iedere koepel weer geld beschikbaar gekregen voor CO2-beprijzing. Net als afgelopen jaar, krijgen wij de opdracht vanuit het IPO. We gaan hierbij voortborduren op onze bevindingen omtrent de borging van klimaat/duurzaamheidsbeleid die we afgelopen jaar hebben opgedaan. We gaan aan de slag met een groep van 3 à 4 provincies, waarmee we procesmatig gaan kijken hoe het ecosysteem bij de verschillende organisaties in elkaar zit en hoe we CO2-beprijzing als onderdeel van het klimaat/duurzaamheidsbeleid kunnen borgen.
     
  • Europese samenwerking. In samenwerking met Climate Alliance zijn we ook aan het bekijken of we bijvoorbeeld in het kader van de Covenant of Mayors en monitoring iets met CO2-beprijzing/voetafdruk kunnen doen. Daarbij kunnen we bijvoorbeeld proberen om CO2-beprijzing met een aantal Europese gemeenten in gezamenlijkheid kunnen oppakken en onder de aandacht kunnen brengen.
     
  • (Kennis)netwerk semipublieke partijen en bedrijven. Samen met Alliander en MVO Nederland gaan we een netwerk starten voor semi- en niet-overheden rondom CO2-beprijzing. Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld waterbedrijven, maar ook aan Havenbedrijf Rotterdam, Schiphol en Alliander zelf. Zo kunnen we het via verschillende routes onder de aandacht brengen.
     
  • Benchmark circulaire economie en CO2. Vanuit het IPP (Inkoop Platform Provincies) is men bezig met een leidraad rondom circulaire economie en CO2. Echter lijkt het erop alsof dat (in ieder geval in eerste instantie) neer zal gaan komen op een Green Deal achtige intentieverklaring die niet zoveel oplevert. Daarom zou het kunnen dat ook deze opdracht bij ons neergelegd zal worden.
     
  • Compensatie. Dit blijft natuurlijk een belangrijk en relevant onderwerp binnen CO2-beprijzing. We zijn op dit moment aan het kijken of we een alternatief kunnen ontwikkelen voor de huidige compensatiemarkt, waarbij we dus niet gaan kijken naar kwantitatieve ‘credits’, waarmee je je CO2-schuld eigenlijk afkoopt. In plaats daarvan kijken we naar de ontwikkeling van lokale capaciteit in landen waar dealen met de effecten van klimaatverandering reeds dagelijkse praktijk is. Daarmee zouden we dus ook afscheid nemen van de term ‘CO2-neutraal’ door compensatie. Hierbij willen we de samenwerking zoeken met Friends of the Earth, Oxfam en Klimaatplein en ook de link leggen met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s).
     
  • Discontovoet. Als laatste zijn we ook bezig met de discontovoet. Dit jaar wordt er namelijk weer een werkgroep opgesteld vanuit het ministerie van Financiën om een advies uit te brengen naar de overheid over het gebruik van de discontovoet in (langetermijn)beleid. Vanuit Klimaatverbond Nederland pleiten wij voor een discontovoet van 0% (of mogelijk zelfs negatief), iets dat vooralsnog niet gangbaar is (vaak gaat het over percentages van 3% of hoger, waar allerlei aannames achter zitten). Wij vinden het van belang dit breder onder de aandacht te brengen. We gaan er van uit dat het advies van de werkgroep niet bepaald vooruitstrevend zal zijn, dus zijn we aan het kijken (bijvoorbeeld via Jos en het wetenschappelijk bureau van GroenLinks) of en hoe we dit goed onder de aandacht kunnen brengen. We hebben inmiddels een brief naar de minister gestuurd over de werkgroep.

Direct en indirect relevantie

Niet een ieder van deze onderwerpen is (direct) even relevant voor u als lid. In eerste instantie verwachten we dat de buyer groepen en de wegbereidersgroep de meest concrete routes zullen zijn voor dit jaar, waarbij we direct met provincies en gemeenten en misschien ook waterschappen aan de slag zullen gaan. Andere lijnen, zoals de dialoog en het netwerk voor semipublieke partijen en bedrijven zal meer van indirecte invloed zijn; de dialoog kan ertoe leiden dat het Rijk een sterkere trekkersrol op zich neemt m.b.t. CO2-reductie en probeert om nog meer decentrale overheden te mobiliseren. Via het netwerk met Alliander en MVO zullen ook opdrachtnemers worden bereikt, die daardoor mogelijk op een andere manier in zullen gaan schrijven, of in ieder geval vragen zullen gaan stellen aan de overheid.

Blijf op de hoogte

Tot zover onze update over CO2-beprijzing. Blijf op de hoogte en meld u hier aan voor onze nieuwsbrief. Via de website www.co2-beprijzing.nl blijft u ook op de hoogte van alle ontwikkeling rondom dit thema.