Het ministerie van BZK organiseert samen met Tauw, &Flux en Klimaatverbond een pilottraject voor gemeentes om hen te helpen hittebestendig te worden. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de Menukaart Hitte die recentelijk is ontwikkeld, waarin er voor de onderdelen Gezondheid, Gebouw en Gebied doelen zijn opgesteld om de negatieve effecten van hitte te verminderen of te voorkomen. De leerpunten uit dit pilottraject zullen worden gebruikt om tot een werkzame aanpak te komen die voor alle gemeenten te gebruiken is.

De menukaart Hitte in de gebouwde omgeving is een instrument dat in één oogopslag laat zien welke stappen een gemeente kan nemen om “hitteproof” te zijn. De menukaart biedt dit onder andere door te laten zien welke hitte-effecten er optreden op gezondheids-, gebouw- en gebiedsniveau. Daarnaast laat de menukaart alle maatregelen zien die een gemeente, in samenwerking met partners, nu al kan nemen.

Hoe ziet de pilot eruit?
De pilot zal via een aantal stappen verlopen.

  • Kennismakingsgesprek. Met een vaste contactpersoon van de gemeente, en idealiter
    ook een manager en/of wethouder, starten we een kennismaking. Doel van dit gesprek
    is om nadere info te verkrijgen over waar de gemeente nu staat ten aanzien van
    klimaatadaptatie, en hitte in het bijzonder. Ook wordt gezocht naar mogelijke
    verbindingen met lopende programma’s op het terrein van gebied, gebouw en
    gezondheid. (december)
  • Inhoudelijke voorbereiding van de pilot. Voor 5 van de 10 gemeentes zal er een
    inhoudelijke voorbereiding worden gedaan door het kernteam van de pilots,
    bestaande uit medewerkers van TAUW, Klimaatverbond en &flux. Hierbij worden
    lopende gemeentelijke programma’s doorgenomen die relevant kunnen zijn voor het
    verminderen van hitterisico’s. Op basis van deze gemeentelijke beleidsstukken,
    gesprekken en andere infobronnen wordt een startnotitie geschreven.
  • Startbijeenkomst met alle gemeentelijke betrokkenen. In deze bijeenkomst formeren
    we een begeleidingsgroep hitte, benoemen we een projectleider, bereiken we
    consensus over de hitterisico’s die de gemeente wil aanpakken en scheppen we
    duidelijkheid over het vervolgproces. Ook spelen we de Beat the Heat Battle.
    (januari/februari)
  • Vervolgbijeenkomsten van werkgroepen Gezondheid, Gebouw, Gebied. Voor de drie
    onderdelen Gezondheid, Gebouw en Gebied gelden verschillende doelen en effecten
    van hitte. In dit pilottraject plannen we voor de drie werkgroepen in ieder geval 1
    gezamenlijke sessie. In deze sessie bespreken we de acties die genomen moeten
    worden om tot een uitvoeringsprogramma voor de komende 4 jaar te komen met
    ambities, doelen en resultaten. (maart/april)
  • Afronding pilot en monitoring resultaten. Gedurende het pilottraject worden
    bevindingen en leermomenten nauwkeurig gemonitord. We onderzoeken of de te
    nemen stappen realistisch zijn en aansluiten bij de praktijk van de gemeenten, en wat
    het beste tempo is. Bij de afronding van het traject zullen deze resultaten ook met de
    gemeente gedeeld worden. (mei)
  • Eventuele vervolgstappen. Het RVO team blijft indien gewenst langdurig betrokken
    bij de ontwikkeling van het brede hitteprogramma. De advisering door het RVO team
    voor het vervolg zou kunnen bestaan uit adhoc adviezen op aanvraag en het mede
    voorbereiden en begeleiden van de jaarlijkse voortgangsbijeenkomst. Deze advisering
    valt niet onder de pilotfase.

Wat vragen we van je?
Er zijn 2 Go/No go voorwaarden voor deelname van een gemeente aan de pilotfase:

  1. Er is een vaste contactpersoon van de gemeente beschikbaar voor regelmatig
    overleg.
  2. Gegarandeerde deelname van andere gemeentelijke medewerkers uit vijf
    verschillende domeinen die te maken hebben met de gevolgen van hitte: 1)
    Gezondheid/welzijn/ouderenzorg/dak- en thuislozenzorg; 2) Gebouwde omgeving /
    wooncorporaties; 3) Openbare ruimte/groenbeheer; 4) Energietransitie; 5)
    Communicatie.

Selectie en start van de pilot
Aanmelden voor de pilot is mogelijk door een mail te sturen naar klimaatadaptatie@rvo.nl.
Daarin vragen we om aan te geven of en hoe je voldoet aan de Go / No go voorwaarden. Bij
belangstelling van meer dan 10 gemeenten zal een wachtlijst worden ingesteld, waarbij wel
direct een proactieve overbruggingsaanpak voor deze wachtlijst gemeenten wordt opgesteld.

De pilotfase start in december 2022 en loopt tot eind mei 2023. In juni 2023 zullen resultaten
vanuit de tien deelnemende gemeenten worden gepubliceerd en gedeeld. De productie van
eindproducten in dit proces (zoals een lokaal hitteplan) vallen hier uitdrukkelijk niet onder.
Het doel is wél dat iedere gemeente een eerste aanzet van een Uitvoeringsprogramma Hitte
heeft aan het einde van het pilot traject. Daarbij zal de mate van detailniveau van dat
programma sterk afhangen van de betrokkenheid en de fase waarin een gemeente zich bij de
start al bevindt.