In deze tijd van bezuinigingen staan alle onderdelen van de gemeentelijke begroting onder druk. Toch is er alle reden om te blijven investeren in klimaatbeleid door middel van energiebesparing en (decentrale) opwekking van duurzame energie.

  • nttDe economische potentie is groot. Gemiddeld heeft een huishouden in Nederland een energierekening van €1800,- per jaar. Aangezien energieneutrale woningen, zowel voor nieuwbouw als bestaande bouw, tot de mogelijkheden behoren (niet alleen technisch, maar ook financieel), betekent dit voor een gemeente met ongeveer 60.000 woningen een potentieel van ongeveer 1 miljard Euro aan investeringen voor energiebesparing en opwekking van duurzame energie. Nog los van de mogelijke investeringen door en voor bedrijven (gemiddeld in dezelfde orde van grootte).
  • nttDe bredere economische en maatschappelijke meerwaarde is ook van belang: stabiele woonlasten voor bewoners, lagere kosten voor bedrijven, een impuls voor innovatie en investeringen en daarmee voor de lokale en regionale werkgelegenheid en het bedrijfsleven. Maar ook meer samenhang in beleid, een actievere samenleving en meer samenwerking op lokaal en regionaal niveau.
  • nttDaarnaast is ook het klimaatprobleem nog lang niet opgelost. De urgentie om te blijven werken aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, CO2 in het bijzonder, is groter dan ooit. Europees en nationaal is het doel om in 2050 volledig overgestapt te zijn op een duurzame energievoorziening. Dit zorgt voor een krachtige onomkeerbare ontwikkeling naar decentrale duurzame energiesystemen, met grote gevolgen voor onder andere de ruimtelijke en economische ontwikkeling. Een enorme ontwikkeling waar gemeenten zowel lokaal als regionaal op in moeten spelen en die tegelijkertijd ook nieuwe kansen biedt.

Samen

Slim klimaatbeleid is samen te vatten in drie woorden, drie keer SAMEN: samenhang, samenleving en samenwerking.

Samenhang

Klimaat en duurzame energie staan niet los van andere beleidsterreinen. Alleen met een integrale aanpak kunnen echte doorbraken naar zeer energiezuinig gebruik en een hernieuwbare, decentrale energievoorziening worden gerealiseerd. Als goed naar de samenhang wordt gekeken worden ook andere voordelen zichtbaar: stabiele woonlasten voor bewoners, lagere kosten en hogere opbrengsten voor bedrijven, meer lokale en regionale werkgelegenheid. Bovendien is de energietransitie naar een hernieuwbare energievoorziening niet mogelijk zonder ook in bredere zin te werken aan duurzaamheid. Het is daarom van belang om ook te kijken naar dwarsverbanden tussen klimaat en duurzame energie en andere thema's als grondstoffen, biodiversiteit en een circulaire economie.

Samenleving

De gemeente kan het niet alleen én hoeft het gelukkig ook niet alleen te doen. Gemeenten met een slim klimaatbeleid maken slim gebruik van de kracht van de energieke samenleving, want initiatieven van burgers en bedrijven zorgen voor een grote versnelling van de energietransitie naar 100% hernieuwbaar. Overal in het land starten lokale en regionale energiecoöperaties, en op buurtniveau werken bewoners steeds vaker samen aan energiebesparing en inkoop van zonnepanelen.

Samenwerking

Partijen in de samenleving, en gemeenten onderling, hebben de gemeente wel nodig. Vaak is de rol van de overheid van belang als onafhankelijke speler die partijen bij elkaar kan brengen rond een collectief belang op lange termijn, omdat anders (markt)partijen niet verder komen dan het werken vanuit het individueel belang op korte termijn. Samenwerking tussen gemeenten kan bijdragen aan verlaging van kosten en het maken van voldoende massa om interessant te worden voor (grote) investeerders.

Twaalf tips

Wat kunnen gemeenten concreet doen om hier invulling aan te geven? Download hier alle tips.