Afgelopen vrijdag overhandigde Ed Nijpels namens de Borgingscommissie Energieakkoord de jaarlijkse voortgangsrapportage aan Wiebe Draijer, voorzitter van de SER. De voortgangsrapportage is een eerste stap op weg naar een schonere energievoorziening in de toekomst en zuiniger gebruik van energie, belangrijke doelen van het vorig jaar gesloten Energieakkoord voor duurzame groei. De uitvoering begint op stoom te komen: 139 van de 159 afspraken staan in de steigers.

Resultaten van de afgelopen maanden zijn onder andere de aanpak en locatiebepaling voor wind op zee en wind op land, de oprichting van het Expertisecentrum Financiering Duurzame Energieprojecten en het ondersteuningsprogramma van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) voor gemeenten die duurzame energie-initiatieven willen stimuleren.

Onomkeerbaar proces
“Door de in gang gezette werkwijze is de weg terug afgesloten”, schrijft voorzitter van de Borgingscommissie Ed Nijpels in zijn aanbiedingsbrief. “Er is sprake van een onomkeerbaar proces dat mogelijkheden biedt voor innovatie, nieuwe investeringen en werkgelegenheidsgroei.” De ene afspraak komt volgens Nijpels wat sneller op gang dan de andere maar elke organisatie zet zich voor honderd procent in. “Ik vind het een prestatie van formaat dat we bij zo’n omvangrijk akkoord al na zeven maanden een eerste voortgangsrapportage kunnen uitbrengen.” 

Resultaten
Voor de uitvoering van veel afspraken geldt nog: ‘werk in uitvoering’. De mogelijkheden die via de Nederlandse Investeringsinstelling voor de financiering van windenergieparken op zee worden geïntroduceerd mogen echter niet onvermeld blijven. Dat geldt ook voor het technisch concept voor een net op zee dat TenneT heeft geleverd en voor het Nationaal Energiebespaarfonds. Huiseigenaren kunnen als gevolg van het fonds een lening afsluiten voor energiebesparende maatregelen. Ten slotte zijn er vorderingen op het gebied van werk en scholing. Een consortium onder leiding van Build Up Skills werkt aan een intersectorale scholingspilot in vier regio’s. Meer resultaten staan in de voortgangsrapportage.

Hordes  
Bij de uitvoering van het Energieakkoord is van de uitvoerders extra inspanning nodig op een aantal dossiers. Een passende oplossing is vereist voor de uitfasering van kolencentrales die in de jaren tachtig zijn gebouwd, na de analyse van de Autoriteit Consument en Mededinging dat de afspraak hierover in het Energieakkoord op deze wijze niet past binnen het mededingingskader. Ook is een betere uitwisseling nodig van kennis en ervaring met de regeling hernieuwbare energie op lokaal niveau (‘postcoderoos’). Het gaat dan ook om toepassing ervan in de praktijk, bijvoorbeeld ten aanzien van de tweede netaansluiting van lokale energieprojecten. Belangrijk is ten slotte dat partijen invulling geven aan de afspraak om omwonenden en andere direct betrokkenen bij nieuwe windenergie-op-landprojecten te betrekken bij de besluitvorming. Dit moet gebeuren via een participatiemodel van de sector en participatie in de Omgevingswet.

Europees Energiebeleid
In de voortgangsrapportage staat ook een pleidooi voor de toekomst. “Wat we in de toekomst heel hard nodig hebben, is een Europees energiebeleid”, meent Nijpels. “Een beter systeem van emissiehandel, maar ook meer interconnectiviteit. De netwerken in Europa moeten massaal met elkaar verbonden worden en het is belangrijk dat we werken aan harmonisering van subsidieregelingen in Europa, aangezien landen elkaar nu soms met deze regelingen beconcurreren.”

Randvoorwaarden gereed
Het uitvoeren van het Energieakkoord voor duurzame groei lijkt op het bouwen van een groot huis. De afgelopen maanden werd door alle partijen hard gewerkt aan het leggen van de funderingen onder de grond: het maken van wetgeving, het formeren van projectteams, het concreter maken van afspraken, het schrijven van plannen van aanpak, het aanboren van financieringsbronnen en het zoeken naar samenwerkingsvormen. Inmiddels staat de uitvoering van 139 afspraken in de steigers. De randvoorwaarden om het huis te voltooien zijn nu dus gereed. De komende jaren werken de partijen aan de inrichting van de kamers van het huis: zichtbare resultaten en effecten van het Energieakkoord op onze leefomgeving, economie en werkgelegenheid. In 2016 is er een formeel evaluatiemoment. Dan zal blijken of de inspanningen voldoende zijn om de doelstellingen te halen. Mocht dat niet het geval zijn dan hebben partijen van het Energieakkoord vorig jaar besloten extra maatregelen te nemen om de afgesproken doelstellingen te realiseren.

Jaarlijkse voortgangsrapportage
De Borgingscommissie Energieakkoord brengt elk jaar een voortgangsrapportage uit die op alle domeinen weergeeft wat de stand van zaken is van de afgesproken maatregelen. Het gaat bijvoorbeeld om energiebesparing in de gebouwde omgeving en industrie, grootschalige hernieuwbare energieopwekking, maatregelen op het gebied van mobiliteit en transport, commercialisering van schone technieken en financiering.