Groei mondiale CO₂-uitstoot bijna tot stilstand in 2014

In 2014 groeide de mondiale CO₂-uitstoot door fossiele energie en cementproductie slechts met 0,5% ten opzichte van het jaar ervoor. Dit terwijl de mondiale economie met 3% groeide. In China en de Verenigde Staten groeide de uitstoot met 0,9%. In de Europese Unie daalde de CO₂ maar liefst met 5,4% terwijl in India de emissies sterk groeiden (7,8%). Samen zijn deze vier landen / regio’s goed voor 61% van de mondiale uitstoot van CO₂ door fossiele energie en industriële processen. Voor het eerst sinds 1998 daalde in 2014 het energieverbruik per hoofd van de bevolking. Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage ‘Trends in global CO₂ emissions’ van het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) en het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie.

Het rapport presenteert de uitkomsten van de Emission Database for Global Atmospheric Research (EDGAR) en de meest recente statistieken over energiegebruik, inclusief de recente herziening van de kolenstatistieken in China, en andere statistieken.

Top 4 uitstoters zorgen voor 61% van de uitstoot

De grootste uitstoters zijn China (30% van de totale mondiale uitstoot), de VS (15%), de EU28 (10%) en India (6,5%). In China groeide de vraag naar kolen in 2014 nauwelijks en steeg de CO₂-uitstoot met slechts 0,9%. Dit was de laagste jaarlijkse groei in het afgelopen decennium en kwam na twee jaar waarin de groei al was afgeremd. De uitstoot in de Europese Unie nam af met 5,4%, sneller dan ooit. Dit had vooral te maken met een afname in consumptie van fossiele brandstoffen voor stroomopwekking en industrie, maar ook met een veel lagere vraag naar ruimteverwarming door een relatief warme winter. De emissies in India bleven groeien in 2014, met 7,8%. De VS groeide ook met 0,9%, vooral door het groeiende gebruik van gas voor ruimteverwarming. In 2014 daalde de uitstoot in de meeste andere OESO-landen en in Rusland; in ontwikkelingslanden groeide de uitstoot juist.

Vertraging na decennium van sterke groei

Na tien jaar van een gemiddelde groei van 4% vertraagde de groei in mondiale emissies naar 0,8 in 2012 en 1,5% in 2013. In 2014 kwam de toename vrijwel tot stilstand met een groei van 0,5%. Alleen in de recessiejaren 2008 en 2009 groeide de CO₂-uitstoot zo langzaam. De totale mondiale emissies bedroegen 35,7 miljard ton (Gt) CO₂. Ter vergelijk, in de periode 1980-2002 bedroeg de gemiddelde mondiale jaarlijkse groei 1,2%. China’s economie is structureel aan het veranderen van een producerende en exporterende economie naar een economie met een sterkere nadruk op minder energie-intensieve industrie en diensten, maar ook op binnenlandse consumptie, met meer energie-efficiëntie en koolstofarme energiemix. Het is daarom waarschijnlijk dat de zeer hoge jaarlijkse mondiale emissiegroei van de jaren 2003-2011, de komende jaren niet meer te zien zullen zijn.

China meeste CO₂-uitstoot, maar VS hoogste emissies per hoofd van de bevolking

Nieuwe emissiegegevens, inclusief recente kolenstatistieken, tonen aan dat China’s CO₂-uitstoot nu twee keer zo hoog is als die van de VS, precies 10 jaar nadat China’s emissies gelijk kwamen met die van de Verenigde Staten. De uitstoot per hoofd van de bevolking in de Verenigde Staten is echter twee maal zo hoog als die van China en de Europese Unie. China’s hoge score wordt vooral veroorzaakt door de grootte van de bevolking en de economie en door het feit dat de energiemix sterk afhankelijk is van kolen.

Structurele verandering in mondiale CO₂-trends nog onzeker

Op een mondiale schaal kan de vertraging in de groei in uitstoot van de laatste drie jaren vooral verklaard worden door de veranderingen in de economie van China en het daarmee samenhangende energiegebruik. Het is echter onzeker of deze vertraging ook samenhangt met structurele veranderingen in de mondiale economie, mondiale energie-efficiëntie en de energiemix van andere grote wereldspelers.

Energieverbruik per hoofd van de bevolking gedaald

De energiesector leverde een belangrijke bijdrage aan de daling van de emissiegroei. In 2014 groeide de wereldbevolking met 1,1%, terwijl het totale energiegebruik slechts met 0,9% groeide, na een groei van enkele procenten in de meeste voorgaande jaren. Omdat de wereldbevolking sneller groeide dan het energiegebruik, daalde in 2014 voor het eerst sinds 1998 - uitgezonderd het crisisjaar 2009 - het energieverbruik per hoofd van de bevolking. Dit werd veroorzaakt door veranderingen in de economie, bijvoorbeeld in China, en door wereldwijde verbeteringen in energie-efficiëntie. Daarbij hielp de milde winter, vooral in Europa, de vraag naar fossiele brandstoffen voor ruimteverwarming te doen dalen.