Klimaatverbond Nederland organiseerde onlangs haar jaarlijkse ledendag in de gemeente Delft. De ledendag bestond uit twee delen. Het eerste deel, dat plaatsvond in het stadskantoor van de Delft, bestond uit een plenair gedeelte met drie verschillende sprekers. Lees hier een terugblik.
Madeleen Helmer van Klimaatverbond Nederland sprak over klimaatadaptatie en hittestress, Davide Cassanmagnago vertelde over de samenwerking met Climate Alliance in Europese subsidieregelingen en meer specifiek over de European City Facility en Qader Shafiq deelde zijn visie over het belang van het betrekken van (niet-westerse) migrantengroepen in de energietransitie (inclusieve participatie).
Deze en nog twee andere thema’s (te weten Koeltevraag in de lokale en regionale warmteplannen en Interne CO2-beprijzing) werden iets verderop bij het Hoogheemraadschap van Delfland verder uitgediept in korte daadkrachtige workshops.
(Artikel gaat verder onder de foto)
Korte inhoudelijke terugblik workshops
Hieronder blikken we kort terug op de inhoud van de workshops. De volgende vijf thema's kwamen in de workshops aan de orde. Klik op de link op direct naar het thema te gaan.
- Workshop Klimaatadaptatie en Hittestress
- Workshop Energiedienstenbedrijven (ESCo's)
- Workshop Inclusieve Participatie in de Energietransitie
- Workshop Koeltevraag in Lokale en Regionale Hitteplannen
- Workshop Interne CO2-beprijzing
Workshop Klimaatadaptatie en Hittestress
De boodschap van workshopgever Madeleen Helmer is duidelijk: “Neem hitte specifiek mee in het klimaatadaptatiestrategie/beleid. Het gevaar van crisis-denken is dat er daarna niet wordt doorgepakt om de hitte te voorkomen. Vergeet niet dat ook het ‘nieuwe normaal’ te maken krijgt met (nieuwe) extremen.” Een deelnemer van de provincie Noord-Brabant zegt naar aanleiding van de inhoudelijke workshop het nu beter te snappen dat hitte als ‘crisis’ kan worden gezien.
“De zomers van 2018 en 2019 worden het nieuwe normaal in 2040”, stelt een beleidsmedewerker van Waterschap De Dommel en hij geeft alle aanwezigen mee om de boodschap over de aanpak van hitte helder te brengen: denk vanuit een crisis, en combineer de lokale en regionale krachten om hittestress aan te pakken.
Wij, als Klimaatverbond Nederland, merken dat het draagvlak voor dit thema groeit. Dat blijkt ook uit de goede opkomst bij deze workshop. De deelnemers onderschrijven het belang van hitteadaptatie. De opdracht die zij aan ons meegeven is helder: rol dit thema verder uit bij decentrale overheden en blijf hitte onder de aandacht brengen.
Workshop Energiedienstenbedrijven (ESCo's)
Met een kleine groep kwam workshopleider Thijs de la Court tot concrete bespreking van de concepten van financiële/technische ontzorging van huishoudens in de energietransitie, met als doel ervoor te zorgen dat iedereen kan deelnemen aan de energietransitie in de wijken. Dit zijn de zogenaamde energiedienstenbedrijven. Ze worden ook wel Energy Service Companies (kortweg ESCo’s genoemd) die vanuit het rendement op besparing de technische en financiële ontzorging regelen voor energiemaatregelen in woningen. De workshops gaven ruimte om te bespreken welke financiële steun, via de EU City Facility, Klimaatverbond Nederland kan aanbieden zodat gemeenten ook echt kunnen aanhaken.
Voor één van de deelnemers, de gemeente Renkum, werd direct duidelijk dat deze aanpak perspectief biedt voor de wijkprocessen die ze nu uitvoeren. Er werd ook met de beleidsambtenaar en wethouder een vervolgafspraak op het gemeentehuis gemaakt.
Voor de gemeente Den Haag kwam het aanbod eveneens als geroepen omdat ze met tien wijken op dit moment naar een gezamenlijk plan toe werken. Ook daar werd direct een afspraak gemaakt.
De deelnemers hielpen Klimaatverbond Nederland bij het aanscherpen van het voorstel. Voor velen zijn ‘energiedienstenbedrijven’ nog vrij onbekend. Daar zullen we, vanuit Klimaatverbond Nederland, meer rekening mee houden. Daarnaast zijn concrete afspraken gemaakt voor samenwerking waardoor de betrokken gemeenten waarschijnlijk deel gaan nemen in ons consortium van lokale overheden die werken aan energiedienstenbedrijven. Vervolggesprekken zijn ingepland.
Workshop Inclusieve Participatie in de Energietransitie
Alle aanwezige partijen tijdens deze workshops worstelen met dezelfde vraag: hoe pakken wij dit vraagstuk op, hoe vliegen wij dit aan, wat zijn voorbeelden en methodieken die leiden tot een inclusieve participatie van niet-westerse Nederlanders in de energietransitie?
Dit zijn vragen die niet direct beantwoord kunnen worden en waarnaar Klimaatverbond Nederland in samenwerking met Verweij Jonker Instituut dit jaar verder onderzoek doet in de praktijk van de wijken. De overvolle workshops, gegeven door Maisam Haydary van Klimaatverbond Nederland samen met Sara Schoch van Bureau Wijland, toonden aan dat dit vraagstuk leeft onder de aanwezige deelnemers.
De deelnemers adviseren Klimaatverbond Nederland om – met betrekking tot dit onderwerp – een actieve rol te pakken om gesprekken aan te blijven gaan, de dialoog te creëren en partijen (mensen uit verschillende lagen van de samenleving) bij elkaar te brengen
Workshop Koeltevraag in lokale en regionale hitteplannen
De deelnemers aan deze workshop van Klimaatverbond- collega Jan Engels zijn het met elkaar eens. Het probleem rond het koeltevraagstuk wordt onderkend en daarmee ook de nog te eenzijdige focus op warmte.
“Warmte en koude in balans” is voor velen een eye-opener en roept tegelijkertijd heel sterk de vraag op van: “hoe dan?” De grootste worsteling voor de meesten is de urgentie van het vraagstuk (hele energietransitie en klimaatadaptatie) die al complex genoeg is versus “oprechte participatie” – dus inclusief zeggenschap – van bewoners in wijken en buurten.
De boodschap aan Klimaatverbond Nederland: hoe concreter Klimaatverbond Nederland kan helpen bij de aanpak van deze opgave (zowel de praktische toepassing van het koppelen van warmte en koeling, als de bewonersparticipatie), hoe liever.
Workshop Interne CO2-beprijzing
De deelnemers aan de workshop Interne CO2-beprijzing onder leiding van Dieuwertje Walch en Judith van de Geer (beiden Klimaatverbond Nederland) zitten al behoorlijk in de materie. Ze waren met name geïnteresseerd in de CO2-prijs van € 700,- die het onderzoeksteam van Klimaatverbond Nederland onlangs vaststelde en naar de uitgangspunten die we daarvoor hanteren. De uitleg tijdens de workshop bracht inzicht.
Een aantal deelnemers was op zoek naar manieren om iets te forceren in hun inkoopbeleid of in specifieke beslissingen en zij zien CO2-beprijzing wel als kansrijk instrument hiervoor. Met een aantal voorbeelden en scenario’s werden bovendien een aantal zaken uit ons onderzoek in praktisch perspectief geplaatst. Daarmee werd eveneens duidelijk dat de € 700,- die wij noemden (nog) niet bedoeld is als bedrag om een daadwerkelijke belasting mee in te voeren.
Over enkele weken wordt het onderzoeksrapport over de experimenten/onderzoeken met gemeenten en provincies gepubliceerd. Het rapport is dan onder andere te lezen via onze website.