Wat als overheden de échte prijs van klimaatverandering meerekenen in hun beleid, inkoop of belastingen? Wat is dan een eerlijke prijs voor CO₂-uitstoot? Die urgente vragen stonden centraal tijdens de FAIR FAIR op 30 oktober 2025: een dag vol inspiratie, debat en praktijkvoorbeelden over CO₂-beprijzing.
De inspirerende keynotes van weervrouw Helga van Leur en Michel Scholte van True Pricing bevestigden waarom deze vragen zo urgent zijn. Want op dit moment betalen we zelden de werkelijke kosten van onze CO₂-uitstoot. De schade aan natuur, gezondheid en toekomstige generaties blijft buiten beeld en dus ook buiten de prijs. Maar wat als we die kosten wél meenemen? Als de prijs van producten en projecten ook de klimaatimpact weerspiegelt? Dan verandert het speelveld compleet.
Gedeputeerde Has Bakker van de provincie Utrecht liet er geen twijfel over bestaan: daadkracht is nodig. Zijn oproep tot actie was helder:
Erken dat CO₂-uitstoot een prijs heeft en zorg dat deze ook iets gaat betekenen in beleid, ontwerp en uitvoering.
Hij nodigde de zaal uit om samen werk te maken van de volgende stap: het ontwikkelen van een eenduidige, toepasbare aanpak voor het berekenen van maatschappelijke impact. Door bijvoorbeeld vaste CO₂-prijzen te gebruiken bij aanbestedingen, investeringen en beleidskeuzes, krijgen overheden een waardevol instrument om klimaatimpact structureel mee te wegen in hun besluiten.
Om dit te realiseren zet de Provincie Utrecht samen met Klimaatverbond Nederland de volgende stap: de oprichting van een Community of Practice rond CO₂-beprijzing. Al 35 organisaties toonden hun interesse. Wil je ook aansluiten? Laat je interesse weten via klimaatcentraal@provincie-utrecht.nl.
Na de Fair Fair: hoe initiatiefnemer Alexander Heusschen CO₂-beprijzing verder wil brengen
Alexander Heusschen, beleidsadviseur klimaatmitigatie bij Provincie Utrecht en initiatiefnemer van het evenement, deelt in onderstaand interview naast zijn reflectie op de FAIR FAIR ook waar het gesprek over CO₂-beprijzing werkelijk om gaat én geeft hij praktische tips voor overheden die morgen al aan de slag willen met CO₂-beprijzing.
Hoe kijk je terug op de allereerste FAIR FAIR?
"Er was een positieve sfeer en veel waardering voor de diversiteit van het programma én de mensen. We wilden geen saaie bijeenkomst over CO₂-beprijzing, maar een scherp en maatschappelijk gesprek. Dat is gelukt. Het mocht schuren, maar de sfeer bleef goed. De verhalen waren sterk, de sprekers kritisch én kundig. Precies wat we voor ogen hadden."
Op wat voor vervolg hoop je?
“Een stevig vervolg op de discussie hoe je als overheid of bedrijf maatschappelijke impact maakt. Daar moeten we samen serieus mee aan de slag. Onze gedeputeerde Has Bakker deed aan het eind van de Fair Fair Samen met Klimaatverbond een oproep om te werken aan een nationaal afwegingskader. Daarin willen beide organisaties graag een rol vervullen, want het is nu tijd om concreet te worden. Hoe geven we klimaat een stem én een prijs voor de klimaatschade in ons beleid?"
Hoe komen we tot een overzichtelijke aanpak voor CO₂-beprijzing gezien de verschillende prijzen die organisaties hanteren?
"Tijdens één van de sessies zagen we heel mooi hoe verschillende organisaties – van gemeente tot provincie – hun eigen methodiek gebruiken voor CO₂-beprijzing. Elk met een ander doel: bewustwording, beleidskeuzes of inzicht. Die verschillen zijn logisch, maar vragen om meer samenhang. Wij gaan toewerken naar een raamwerk waarin die verschillende benaderingen samenkomen. Er moet ruimte komen voor variatie aan CO₂-prijzen bijvoorbeeld, maar binnen duidelijke bandbreedtes en toepassingsmethodieken. We hebben ooit een statement gemaakt met onze CO₂-prijs van €875, nu voelen we ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid om dit onderwerp samen verder te brengen."
"Als je mensen vraagt of we maatschappelijke impact moeten meewegen in beleid, zegt 99% ja, zelfs de critici. Die bereidheid is er, nu is het tijd om het echt vorm te geven."
Wat adviseer jij als een organisatie morgen aan de slag wil met CO₂-beprijzing?
“Je kunt denken aan deze eerste 5 stappen:”
- Meld je aan voor de Community of Practice in wording
Stuur een mail naar klimaatcentraal@provincie-utrecht.nl en sluit je aan bij andere professionals die werk willen maken van maatschappelijke CO₂-beprijzing. - Laat je niet afschrikken door ‘beren op de weg’ Begin gewoon.
CO₂-beprijzing klinkt misschien technisch of juridisch complex, maar vaak is het simpeler dan gedacht. Wacht niet op perfectie, maar durf te experimenteren en geef klimaat een stem in je keuzes en besluiten. - Oefen in de luwte
Start met een schaduwberekening van de klimaatimpact van nieuwe projecten of begin met een aanbesteding van een oud project. Laat zien dat klimaatimpact meenemen tot andere keuzes kan leiden. Zo maak je het tastbaar en raken jij en je collega’s er vertrouwd mee. - Focus op maatschappelijke impact, niet op Excel en de hoogte van de CO₂-prijs
Je kunt beter wegblijven van Excel-formulieren invullen. Ook is de precieze hoogte van de CO₂-prijs niet van belang, maar de maatschappelijke impact die je kunt maken wél. Werk daarom toe naar de vraag welke impact jouw organisatie wil maken. - Doe ervaring op en bouw uit
Iedere berekening, hoe klein ook, levert inzicht op. Verzamel successen, deel ze, en zet de volgende stap richting structurele toepassing in beleid en uitvoering.
Heb je een tip voor organisaties die al begonnen zijn met CO₂-beprijzing en collega’s willen meekrijgen?
Richt je op de vertaalslag naar de praktijk. Wat betekent CO₂-beprijzing voor hún werk? Vaak hebben ze al wel kennis, maar blijft het onderwerp abstract waardoor de toepassing stokt. Maak tastbaar wat de werkwijze je collega’s oplevert door per vakgebied te tonen welke keuzes CO₂-beprijzing concreet beïnvloedt en wat het resultaat is. Ook merk ik dat het niet meer nodig is om uit te leggen wat CO₂-beprijzing is, maar wel waarom het relevant is voor hun dagelijkse werk. Dáár zit de versnelling.”