Drie dagen lang enorme hitte met een ongekend record van 46,5 °C. Het overkwam de Amerikaanse stad Portland in juni 2021. De hittegolf werd veel extremer dan ooit eerder ervaren en verwacht. Ondanks de getroffen maatregelen vonden tientallen mensen de dood. De conclusies naar aanleiding van de hitteramp in Portland werden gedeeld tijdens een webinar dat Klimaatverbond Nederland samen met de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Utrecht organiseerde op 24 mei 2022.

De belangrijkste punten op een rij

  • Portland was – in verhouding tot de meeste Nederlandse steden – goed voorbereid op een hete zomer. Tientallen maatschappelijke organisaties hadden eind mei al een voorbereidende bijeenkomst; er konden honderden vrijwilligers worden opgeroepen. Maar de extreme hitte was niet voorzien: “Het was voorbij onze verbeeldingskracht.”
  • Er vielen vooral veel slachtoffers in armere wijken, waar weinig groen aanwezig is en de warmte niet weg kon. Gemiddeld is het 2,6 °C warmer in arme wijken dan in rijke buurten. Tijdens de hittegolf werd zelfs een temperatuurverschil van maar liefst 15 °C gemeten tussen de heetste en de koelste wijken.
  • De communicatie over de aanstaande hittegolf en de acties die mensen konden nemen om zichzelf en elkaar te beschermen, bleek niet voldoende. Met name eenzame ouderen werden nauwelijks bereikt. Er is daarom besloten om in de toekomst onder meer te communiceren met een systeem dat vergelijkbaar is met NL-alert.
  • In het verlengde van de falende communicatie ligt het pleidooi een ‘vierde G’ toe te voegen aan hittebestrijding. Naast ‘gebied’, ‘gebouw’ en ‘gezondheid’ zou ook aandacht moeten komen voor ‘gemeenschap’. Zodat mensen meer vanuit hun vertrouwde netwerk worden geïnformeerd over een aanstaande hittegolf en de maatregelen die je daartegen zelf en gezamenlijk kunt nemen. Daarnaast wordt er nu meer direct gecommuniceerd op actie van buren en familie: ‘check hoe het met de buren gaat.’
  • In Portland werden ‘no-turn-away cooling centers’ ingericht, koele gebouwen waar niemand toegang werd geweigerd. Vooral dak- en thuislozen maakten hier gebruik van. Ook was er gratis OV om naar deze koele plekken te reizen.
  • ‘Misting stations’, watervernevelaars, waren een groot succes in parkjes en zijn nu door de gemeente aangeschaft.
  • Er worden in de toekomst mobiele airconditioners uitgereikt aan kwetsbare inwoners als er geen andere opties zijn om hun woning koel te houden.
  • Er wordt nagedacht over een ‘right to cooling’-wetgeving die onder anderen huisbazen verplicht om de temperatuur laag te houden.

 

Alles weten over de lessen van Portland? Bekijk het webinar.