Wat is de prijs van CO2 eigenlijk?
CO2-beprijzing kan vanuit verschillende uitgangsposities benaderd worden. De hoogte van de prijs hangt af van de uitgangspositie die gekozen wordt en welke facetten daarbinnen worden meegenomen.
CO2-voetafdruk
Als je als organisatie met een prijs op je CO2-uitstoot wil gaan werken, is het zaak om eerst te weten wat je uitstoot nou precies is. Dan kun je namelijk zien welke onderdelen van de organisatie de grootste uitstoot veroorzaken en op basis hiervan besluiten welke van die onderdelen het eerst aangepakt gaan worden. Je kunt dan bijvoorbeeld kiezen om de 80-20-regel te volgen als dat mogelijk is; 80% van de uitstoot aanpakken met 20% van de middelen. Net als dat er verschillende benaderingen zijn om een CO2-prijs te bepalen, zijn er ook verschillende manieren om je CO2-voetafdruk te berekenen.
Preventiekosten
Eén van de benaderingen die wordt genomen bij CO2-beprijzing is die van de preventiekosten (abatement costs in het Engels). Bij deze benadering wordt, zoals de term impliceert, gekeken naar de kosten die gemaakt moeten worden om verdere uitstoot te voorkomen. Het gaat hier in feite om kosten die gemaakt dienen te worden om de milieu- klimaatbeleidsdoelstellingen te halen. Daarom ligt de focus bij deze benadering op de industrie; daar moeten de investeringen gedaan worden om de technieken en technologieën schoner te maken. Een goed voorbeeld van een prijs op basis van preventiekosten is het Europese Emissions Trading System (ETS).
Maatschappelijke kosten
Een andere benadering in CO2-beprijzing is die van maatschappelijke kosten (social costs of carbon in het Engels). Bij deze benadering wordt gekeken naar de schade die veroorzaakt wordt door de uitstoot van CO2 tot in de verre toekomst. Dit kan schade zijn aan zaken waar mensen direct last van hebben, zoals wanneer hun huis overstroomt, of schade die voor ons minder direct merkbaar is, zoals schade aan koraalriffen. In feite worden alle kwantificeerbare kosten en baten van het uitstoten van een ton CO2 bij elkaar opgeteld. Bij deze benadering wordt ook een afweging gemaakt: de voordelen van het tegengaan van verdere opwarming versus de kosten die daarvoor gemaakt moeten worden.
Effectieve prijs
Nog een benadering is om te kijken naar welke prijs effectief is, met andere woorden: welke waarde zorgt er voor dat er andere beslissingen worden genomen? Bij deze benadering wordt dus niet gekeken naar kosten of baten van een bepaalde prijs, maar puur welke hoogte zorgt voor een omslag in denken en doen. Hierdoor kan je prijs per sector, bedrijf of project behoorlijk verschillen, afhankelijk van hoe CO2-rijk of -arm de basis is. Aangezien deze benadering bedoeld is om organisaties andere keuzes te laten maken, linkt deze benadering aan die van de preventiekosten.
Toepassen van de CO2-prijs
Naast het bepalen van de hoogte van de prijs is het natuurlijk ook de vraag hoe die prijs vervolgens wordt geïmplementeerd en toegepast. Er kan gekozen worden voor een interne "schaduw"prijs (die wordt meegenomen in de boekhouding en afwegingen, maar wordt niet daadwerkelijk in rekening gebracht) of een externe prijs, waarbij je de prijs ook daadwerkelijk betaalt. Dit kan bijvoorbeeld via een emissiehandelsysteem (zoals het Europese ETS), het oprichten van fondsen die kunnen worden gebruikt om duurzame initiatieven mee te financieren. Fondsen kunnen in regionaal of mondiaal verband worden opgezet. Een andere manier kan zijn door middel van compensatie (bijvoorbeeld dat je de uitstoot van je vliegreis compenseert).
